Ook derde editie van Trends, Tapas en Teams van Perspectief op School bewijst zijn waarde!

Ditmaal was het thema de kwaliteit van het samenwerkingsverband gerelateerd aan het vernieuwde toezichtkader van de Inspectie van het Onderwijs. Het waren twee waardevolle sessies, waarbij we in de tweede bijeenkomst, op basis van onze ervaringen in sessie 1, de interactie verder vergroot en versterkt hadden. Ook wij blijven leren!

Kwaliteit van je samenwerkingsverband in beeld…

Samenwerkingsverbanden worden als organisatie steeds volwassener. Dit uit zich in een groeiende behoefte tot het onderzoeken en bepalen van het beleid aansluitend bij de maatschappelijk rol die zij vervullen. Vragen omtrent de strategische keuzes die hieruit voortvloeien zijn onder andere: hoe kunnen we passend onderwijs versterken en/of verbeteren? Hoe kunnen we onze ondersteuning nog efficiënter en/of effectiever inrichten en inzetten? Hoe kunnen we ongewenste situaties vaker voorkomen en kansen beter benutten? Hoe en waarop kunnen we sturen om onze ambities te bereiken?

Om een helder antwoord te kunnen formuleren op deze vragen dienen samenwerkingsverbanden aan een aantal voorwaarden te voldoen. Allereerst is het essentieel dat zij beschikken over een kwaliteitsbeleid waarbij cyclisch gestuurd wordt op de kwaliteit van passend onderwijs. Dit betekent dat de samenwerkingsverbanden integraal zicht moeten hebben op de voortgang op de doelstellingen uit het Ondersteuningsplan en jaarplan. Data ondersteunt bij het verkrijgen van dit integrale inzicht door het bij elkaar brengen van gegevens over: 1) de ingezette financiële middelen; 2) een aantal van de primaire kengetallen (o.a. deelname en verwijzingspercentages, thuiszitters, leerlingstromen, etc.); 3) de beschikbare ondersteuning op de scholen binnen de regio. De uit de data verkregen inzichten vormen vervolgens de basis om binnen alle geledingen van het samenwerkingsverband het gesprek op inhoud te kunnen voeren. Enerzijds om te evalueren en te verantwoorden en anderzijds om de juiste keuzes te kunnen maken naar de toekomst.

…passend bij het vernieuwde toezichtkader van de inspectie

Zowel de hierboven geformuleerde vragen als ook de voorwaarden voor een helder antwoord sluiten naadloos aan bij de actuele ontwikkelingen die landelijk gaande zijn in het passend onderwijs. Zo passen zij één op één binnen de evaluatie passend onderwijs en de daaruit voortkomende ‘25 verbeterpunten’ van minister Slob. Hierin kwamen onder andere heldere eisen aan besturen en samenwerkingsverbanden, meer dialoog over doelen en resultaten en het beter benutten van het ondersteuningsplan naar voren. Dit zal ook terugkomen in het vernieuwde toezichtkader van de Inspectie, dat in werking treedt vanaf 1 augustus 2021. Het thema van de sessie is daarmee niet alleen uitermate actueel, maar roept ook tal van vragen op over wat dit betekent voor de samenwerkingsverbanden. Dit werd onderschreven door gedeelde ervaringen vanuit de deelnemers aan de Trends, Tapas en Teams.

Toelichting op het vernieuwde toezichtkader van de Inspectie van het Onderwijs

De Inspectie van het Onderwijs gaat met het vernieuwde toezichtkader toe naar meer bestuursgericht toezicht, een trend die eerder al is ingezet bij de reguliere onderwijsbesturen en scholen. Indien een bestuur zelf voldoende zicht en grip heeft op zijn kwaliteitszorg en kwaliteitszorgsysteem zal de Inspectie een stapje terug doen. Zij proberen er op te sturen dat samenwerkingsverbanden een eigen ontwikkelingsgerichte kwaliteitscultuur tot stand brengen, waarin constant sprake is van beleid dat ingericht, uitgevoerd, geëvalueerd en aangepast/bijgesteld wordt. Hierbij wordt de besturing als een cyclisch proces gezien, waarbij er een integratie van financieel beheer en kwaliteitszorg plaats dient te vinden. De Resultaten Passend Onderwijs (RPO’s) worden vervolgens vooral gezien als data waarop gestuurd dient te worden. Het cyclisch proces van de Besturing, Kwaliteitszorg en Ambities (BKA’s) wordt gebruikt om te toetsen of het SWV zijn resultaten bereikt.

Nieuwe werkwijze en aanbod van POS

POS ondersteunt met haar nieuwe werkwijze en aanbod samenwerkingsverbanden bij het in de praktijk brengen van hun kwaliteitscyclus. POS start met het analyseren van de huidige situatie en van daaruit het vastleggen van een heldere strategie met meetbare doelen in het 4-jarige ondersteuningsplan en het jaarplan. Hierbij koppelen we financiële middelen aan de doelen en bepalen we, wie er waaraan bij gaat dragen (BKA1). De meetbare doelen kennen indicatoren die het mogelijk maken de voortgang te monitoren tijdens de uitvoering. Hierdoor kunnen we tussentijds sturen op en communiceren over de voortgang (BKA2). Doordat de financiële middelen gekoppeld zijn aan de meetbare doelstellingen, heeft het SWV én zicht op de voortgang op de gestelde doelen én inzichtelijk of de daaraan toegewezen middelen doelmatig zijn ingezet en de resultaten zijn bereikt. Tenslotte geeft dat zicht op welke vervolgacties er nodig zijn vanuit deze evaluatie (BKA 3). In bovenstaande visie sluit POS één op één aan bij het vernieuwde toezichtkader van de Inspectie in elk van de stappen binnen het SWV proces. POS ondersteunt dit proces door inzichten te genereren die de dialoog mogelijk maakt op alle niveaus, van SWV tot besturen/sub-regio’s tot de scholen.

Feedback vanuit de deelnemers

Tijdens de sessies werden er vanuit de deelnemers meerdere aandachtspunten en vraagstukken gedeeld. Samenwerkingsverbanden zijn zowel zoekende als in beweging richting het vernieuwde toezichtkader. Hierbij is het voeren van het ‘goede gesprek’ op basis van breed gedragen plannen en doelen en datagedreven inzichten het ideaalbeeld. Maar ook de stap richting het integreren van een kwaliteitsbeleid met de begroting was een belangrijk aandachtspunt. Samenwerkingsverbanden lopen op dit moment vaak aan tegen onduidelijkheden voor wat betreft het vernieuwde toezichtkader en welke speelruimte er gepakt kan en mag worden. Duidelijke kaders ontbreken voor het concreet en meetbaar maken van de RPO’s en het is lastig om deze inzichtelijk te maken. Tenslotte kwam er nog een duidelijk gedeeld dilemma naar voren: gaan we verantwoording vragen of gaan we de dialoog voeren, liefst met meerdere tegelijk? Waar kunnen we van elkaar leren en waar kunnen we de kwaliteit versterken?

Een waardevolle sessie richting het gesprek met de Inspectie

Na het succes van het Lerend Netwerk Passend Onderwijs bleek voor ons ook de Trends, Tapas en Teams van grote waarde. Deze mening werd gedeeld door alle deelnemers. Naast de door ons ingebrachte informatie [klik hier voor de presentatie] en achtergrond van het thema werd ook de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan en verschillende ervaringen te delen als nuttig en zeer zinvol ervaren. We kijken er dan ook naar uit om na de zomer directeuren, bestuurders en kwaliteitsmedewerkers van samenwerkingsverbanden terug te zien bij toekomstige evenementen!

Meer weten

Kon je er niet bij zijn, maar wil je op basis van het bovenstaande toch graag in gesprek over het thema ‘kwaliteit van je samenwerkingsverband in beeld, passend bij het vernieuwde toezichtkader van de inspectie’? Bij POS is er altijd de mogelijkheid tot een persoonlijke (online) kennismaking. Neem hiervoor contact op met Olof Craenen via 06-15841114 of olof.craenen@perspectiefopschool.nl of Jan van der Wolf via 06-18756999 of jan.van.der.wolf@perspectiefopschool.nl.