Lerend Netwerk Passend Onderwijs: Transparantie binnen de ondersteuningsmogelijkheden, hoe doen we dat als SWV?

Uitdagingen en vragen 
Het transparant maken van de ondersteuningsmogelijkheden op de scholen is een uitdaging die elk SWV wel herkent en die bij velen op de ontwikkelagenda staat. Het belang van dit thema is geen verassing, aangezien het direct aansluit bij zowel de wettelijk taak van de SWV’s als ook de landelijke ontwikkelingen voortkomend uit de evaluatie van passend onderwijs en bijbehorende verbeteraanpak. Drie punten waar de inzichtelijkheid van de ondersteuningsmogelijkheden aan bijdragen zijn: 

• Het versterken van de positie van ouders en leerlingen; 

• De helderheid en vindbaarheid van de ondersteuningsmogelijkheden binnen de regio; 

• De basisondersteuning en positionering van de SOP’s. 

Deze punten vormden de context waarbinnen de aanwezigen SWV’s met elkaar in gesprek gingen over de mogelijkheden om transparanter te zijn in het presenteren en communiceren van de ondersteuning. Als concrete leidraad kregen de SWV’s twee hoofdvragen mee: 

• Hoe kan je ervoor zorgen dat leerlingen, ouders en professionals eenvoudig zicht krijgen op de ondersteuningsmogelijkheden die de scholen te bieden hebben binnen het SWV? 

• Hoe zorg je ervoor dat een dergelijke transparantie positief bijdraagt aan de samenwerking binnen het SWV en de kwaliteit van de geboden ondersteuning? 

Wat nemen we mee? 
In het gesprek dat ontstond op basis van de hoofdvragen kwamen een aantal praktische uitdagingen, maar ook adviezen naar voren bij het inzichtelijk maken van de ondersteuningsmogelijkheden. 

Wanneer ben je transparant?: wettelijk voldoen of echt zichtbaar.
Tijdens de gesprekken kwam duidelijk naar voren dat ‘transparant zijn’ geen éénduidige definitie heeft binnen de verschillende SWV’s. Sommige SWV’s beperken zich tot het aanmoedigen van de scholen om het SOP, met daarin de aanwezige ondersteuning, te plaatsten op hun website. Andere SWV’s gaan een stapje verder en publiceren de SOP’s op de eigen website. Weer een andere groep SWV’s gebruikt de inhoud van de SOP’s om actief het gesprek aan te gaan met de scholen over de aanwezige ondersteuning, waar die versterkt kan worden en hoe die ingezet kan worden om andere scholen te versterken. Zeker in die laatste groep was duidelijk dat de transparantie, soms in de vorm van visitaties, een positieve invloed heeft op de regionale samenwerking tussen de scholen. In alle drie de gevallen bleek echter dat deze acties vaak niet leiden tot de gewenste vindbaarheid voor belangrijke doelgroepen zoals ouders en leerlingen. Voor de transparantie naar deze twee doelgroepen kwamen de leerling- en oudersteunpunten als verrijkende platformen naar voren. Een enkel SWV dat de steunpunten inmiddels had ingericht en geactiveerd, zag onmiddellijk een positieve invloed op de betrokkenheid van ouders. Omdat het oudersteunpunt specifiek door en voor ouders was opgezet lijkt dit een veel laagdrempeliger wijze om deze doelgroep te bereiken. Dit biedt, zoals het SWV aangaf, ook mooie kansen voor de vindbaarheid van de ondersteuningsmogelijkheden en daarmee de transparantie. 

Een kwalitatief aanbod? We moeten eerst zorgen voor een open cultuur binnen het SWV! 
Om transparantie positief bij te laten dragen aan de kwaliteit van passend onderwijs in het algemeen en de ondersteuningsmogelijkheden in het bijzonder, heeft ook een duidelijke voorwaarde: een cultuur van openheid en samenwerking binnen het SWV als netwerkorganisatie waarin de opbouwende dialoog centraal staat. Zo een cultuur is niet vanzelfsprekend bleek vanuit de aanwezige SWV’s. Veel scholen en besturen zijn in eerste instantie terughoudend om ‘een kijkje in de eigen klas’ te geven. Gezamenlijk werken aan een dergelijke cultuur was voor vele van de deelnemers een belangrijk agendapunt binnen de strategische doelstellingen van de komende jaren. Vanuit de groep kwamen meteen enkele waardevolle suggesties om te werken aan de open cultuur: 

• Werken vanuit heldere strategische doelstellingen met draagvlak onder alle stakeholders; 

• Samen werken en communiceren op basis van de opbouwende dialoog in plaats van afrekencultuur. Dus vanuit de vraag wat goed gaat en waar kunnen we elkaar versterken; 

• Stimuleren van samenwerking door bijvoorbeeld visitaties waarin het goede voorbeeld centraal staat. De visitaties worden eerst als spannend ervaren, maar zorgen op de lange termijn juist voor een versterking in elkaars kwaliteiten.; 

• Helder communiceren aan de scholen en besturen waarom samenwerking zo belangrijk is en hoe het bijdraagt aan het uiteindelijke doel: het versterken van de kwaliteit van passend onderwijs. 

Hoe communiceer ik mijn ondersteuningspunten? 
Ter afsluiting van het LNPO werd er nog aandacht besteed aan de wijze waarop de ondersteuningsmogelijkheden op de scholen transparant kunnen worden gemaakt. SWV’s hebben vaak wel de data voor handen, maar op dit moment nog niet het platform waarin deze punten duidelijk en overzichtelijk naar voren worden gebracht. De SOP’s, bedoelt om ouders inzicht te geven in de ondersteuningsmogelijkheden, zijn weinig toegankelijke documenten en lang niet altijd vindbaar op de websites van de scholen. Om tegemoet te komen aan de behoefte en de taak van SWV’s om op transparante wijze de ondersteuningsmogelijkheden inzichtelijk te maken, heeft Perspectief op School de ondersteuningswijzer ontwikkeld. De ondersteuningswijzer biedt online inzicht in de ondersteuningsmogelijkheden van de scholen binnen een SWV. Door slimme filters kunnen ouders, leerlingen en onderwijsprofessionals eenvoudig en snel de juiste school vinden. Daarmee is de ondersteuningswijzer ook een waardevolle aanvulling op het actuele vraagstuk rondom de ouder en steunpunten. Wil je meer te weten komen over de ondersteuningswijzer? Klik hier! 

Ter afsluiting 
Het was mooi om te zien dat de aanwezige SWV’s elke LNPO weer meer en meer participeren in de thema’s die centraal staan, met vragen, maar ook ervaringen en adviezen. Misschien nog wel mooier was te horen dat de deelnemers elkaar steeds vaker weten te vinden buiten de sessies om verder met elkaar in gesprek te gaan en elkaar digitaal en fysiek op te zoeken. Ook nu weer gaven de deelnemers aan de sessies als zeer waardevol te ervaren zowel inhoudelijk alsmede vanwege het platform dat LNPO is om samen te komen en te verbinden. De wereld van passend onderwijs wordt ervaren als een niche waarbinnen de SWV’s een centrale plaats innemen en waardevolle kennis en expertise opbouwen, maar vanuit hun rol tegen zeer specifieke vragen aanlopen. We zijn er als POS trots op dat wij een gemeenplaats kunnen bieden waarop die vragen gesteld en samen beantwoord kunnen worden. 

Geïnteresseerd in deelname? Hoe onze website en Linkedin goed in de gaten voor onze volgende events!